زمانیکه برق اختراع شد، بشر دیگر هیچگاه نتوانست شبهای بدون روشنایی و فعالیت در شب را فراموش کند. چرا که توانست با بسط و و نوآوری در فناوری روشنایی اتاق خواب، بسیاری از برنامههای کاری و روزمره خود را به شب موکول کند.
امروزه میبینیم حتی مهمانیها، مراسم گوناگون، اشتغال، پرسهزنی، مطالعه، رانندگی، همه و همه در پناه نور حیات مییابند و بدون این عنصر غیرمرئی، دیگر نمیتوان تصور کرد که زندگی جاری است و روال عادی خود را دارد. اگرچه نور طبیعی در پس دانش معماری توانسته امروز به فضای خانه، کار، تدریس و تعلیم و غیره راهیابد و انسان را با انرژی سبز و پایدار مواجه کند اما استفاده از نور مصنوعی در آغاز شب و بهخصوص برای خانه که پویایی در آن، ساعت خاصی نمیشناسد یک واجب و الزام است و نه اختیار.
در این مقاله قصد داریم تا با مرور اقسام منابع نوری و روشهای نورپردازی، با دانش روشنایی اتاقهای خواب و استانداردهای مرتبط با آن آشنا شویم.
سنجش میزان روشنایی
انجمن مهندسی روشنایی ایالات متحده، بهعنوان یک نهاد محقق، تاثیرگذار و البته تعیینکننده در حوزه استاندارد روشنایی و طراحی فضاها بر اساس میزان نور است که اعداد ثابتی را برای مکانهای مختلف مشخص نموده است. این نهاد، میزان نور را با سنجه یا معیار لوکس مشخص کرده و این مولفه را برای اتاقهای خواب، در بهترین حالت بین 200 تا 300 لوکس تعیین کرده است.
در واقع برای اندازهگیری شدت نور از واحد لوکس (Lux) یا FC میبایست استفاده کرد. هر یک لومن نوری با یک FC برابری میکند و این مقدار به منطقهای برابر با یک فوت مربع و در فاصله یک فوتی ساطع شده یا انعکاس مییابد. علیالقاعده باید این مقدار را به شکل ریاضی و بهصورت (یک لومن در هر فوت مربع) خواند.
بنابراین، با توجه به مفهوم بالا میبایست از لوکس بهعنوان واحد اندازهگیری شدت نور و میزان روشنایی اتاق خواب استفاده کرد. اگر دقت کرده باشید، اصولا و بر مبنای قانون سازمان استاندارد، کلیه شرکتهای تولیدی لامپ و منابع نوری علاوه بر درج میزان مصرف انرژی محصول، مقادیر دیگری را بهعنوان مشخصات فنی لامپ در کارت فناوری آنها و جعبه چراغها درج میکنند.
یکی از این اطلاعات که در هر لامپ تولیدی همرده قرار گرفته، ارزش نوری یا لوکس است که آن منبع نوری از خود ساطع میکند.
اهمیت میزان روشنایی
برای آنکه از یک محیط، بهرهوری لازم را ببریم و تمامی اصول ارگونومی را در آن رعایت کنیم ضروری است تا برای فضای مورد استفاده خود، یک روشنایی مناسب فراهم کنیم تا کلیه کاربران یا ساکنین حاضر بتوانند احساس راحتی داشته باشند و امور خود را به درستی انجام دهند.
مثلا، ممکن است برخی از ما در جایگاه کارفرما وظایفی چون نقشهکشی یا طراحی را به کارکنان خود محول کنیم. در اینصورت لازم است تا برای بهثمر رساندن کلیه این امور به نحو احسن، نور کافی و مطلوبی را برای محیط کار آنها ایجاد کنیم.
حال، اگر با دقت و منظور نمودن تمامی عوامل موثر بخواهیم نور کافی را برای هر فضا تامین کنیم میبایست قبل از هر چیز ابتدا منبع نوری لازم را به طریق محاسبه یا بهرهگیری از تجربیات شخص متخصص، مشخص نموده و سپس کلیات سیستم روشنایی را اجرا کنیم.
در پارهای موارد به امور روزمرهای مانند غذا خوردن، تماشای تلویزیون و غیره میپردازیم که انجام اینگونه موارد با نور کم نیز امکانپذیر است.
ملاحظات کلیدی جهت روشنایی اتاق خواب والدین
لازم است در نورپردازی و روشنایی اتاق خواب والدین، ایجاد حس آرامش و شادی و همچنین حس شادی منظور شود. چرا که اتاق خواب والدین نه تنها مکانی است جهت استراحت و خواب، بلکه بهدلیل اقتضای سن میبایست محیطی برای مطالعه، انجام کار (همچون نوشتن و طراحی) یا حتی تماشای تلویزیون باشد.
پس لازم است تا این تامین نور و روشنایی، منطبق و سازگار بر نیاز، روحیات، سلیقه و یا حتی رنگ دلخواه والدین انجام پذیرد و با یک محاسبه دقیق و صحیح، حس آرامش به آنها انتقال یابد.
ملاحظات کلیدی جهت روشنایی اتاق خواب کودک
اتاق خواب کودک از آنجا که فضای تعیین شدهای برای یادگیری و استراحت عمیق کودک است میبایست برای طراحی آن از اصول ایمنی و علمی کمک گرفت. هر فضایی بهطور بدیهی به نور طبیعی احتیاج دارد اما رعایت این امر و گسترش آن در فضای اتاق خواب و اتاق بازی کودک در اولویت بالاتری قرار میگیرد.
بنابراین میبایست ابتدا مطمئن شد که اتاق خواب کودک از نور طبیعی به اندازه کافی بهره میبرد یا خیر. آنگاه بایستی به طراحی و نصب منابع نوری در این فضا پرداخت. لامپهای هوشمند انتخاب درستتری در این مورد هستند چرا که از قابلیت تنظیم نور در طول شب و روز برخوردارند.
در صورت فراهم بودن فضای کافی و اتاق خواب اضافه در خانه، میتوان محیطهای بازی، مطالعه و یا خواب کودک را از هم جدا نموده و سپس به فراخور نیاز، نور آنها را با منابع استاندارد تامین کرد تا هوشیاری، سلامت و یادگیری کودک صدمه نبیند.
روش های بهینه نورپردازی اتاق خواب
اگر بخواهیم اصول نورپردازی و روشنایی اتاق خواب را بررسی کنیم به موارد متنوعی برخورد خواهیم کرد که در ادامه، انواع این روشهای ساده، متداول، آسان و کاربردی را با هم مرور میکنیم:
چراغهای سقفی
یکی از متداولترین و سازگارترین چراغها، منابع نوری سقفی هستند که در عین برخوردار بودن از فناوری نوین در ساخت خود، با تمام فضاها سازگار هستند. این منابع نوری مدرن دارای مدلهای متنوع و فانتزی هستند که طراحان یا کاربران بر حسب سلیقه یا استانداردها، جهت زیبایی دکوراسیون اتاق خواب از آنها استفاده میکنند.
بهعنوان مثال، این چراغها در بازار در اشکال و فرمهای کروی (حبابی)، تخت، چند ضلعی و غیره موجود هستند که با توجه به نوع معماری، سبک چیدمان و دیزاین اتاق خواب از آنها استفاده میگردد. در این میان میتوان از انواع لوسترهای تک شاخهای، لوسترهای کریستالی، ریسهای و غیره برای تامین نور کافی اتاق خواب استفاده کرد.
نور مخفی
یکی دیگر از تکنیکهای طراحی سیستم نور اتاق خواب، استفاده از نور مخفی در سقف است که این روزها در میان معماران و عموم مردم مورد استقبال فراوان قرار گرفته است. با مخفی نمودن نور سقف میشود به زیبایی اتاق خواب فزونی بخشید.
اگر تمایل به استفاده از نور مخفی در اتاق خواب خود دارید باید بدانید که در طراحی این سیستم لازم است حتما به عواملی نظیر ابعاد و شکل اتاق، میزان نور طبیعی اتاق و غیره توجه کرد. رنگ نور مخفی هم میتواند در ایجاد حس آرامش عمیق در اتاق خواب، عامل موثری واقع شود. پس باید به آن توجه کرد.
آباژور ایستاده
آباژورها نیز یکی از ابزارهای رایج در استفاده برای روشنایی اتاق خواب و محیط خانه هستند. میشود از این منبع به تنهایی و یا در تکمیل سایر منابع نوری استفاده کرد. آباژورهای ایستاده نور ملایمی از خود ساطع میکنند و از آنجایی که نسبت به دیگر آباژورها از ارتفاع بیشتری برخوردارند، میتوان میزان نور را برحسب نیاز، به دلخواه کم یا زیاد کرد.
آباژورها نوعی مکمل برای سایر منابع نوری و شیوههای نورپردازی اتاق خواب همچون لوسترها و چراغهای آویز هستند که میتوان آنها را در راستای چیدمان اتاق قرار داد.
نورپردازی اتاق خواب جهت استفاده بهعنوان فضای کار
اگر بنا باشد تا در یک اتاق با نور پایین و تاریک کار کنید قطعا متوجه خستگی زودتر از موعد در روح و جسم خود خواهید شد که این موضوع میتواند موجب عدم تمرکز و تسریع در بروز افسردگی برای شما شود.
اگر در اتاق خود نور طبیعی به میزان کافی دارید پس نیاز شما به دیگر منابع نوری کم خواهد شد اما در غیر اینصورت میبایست به فکر استفاده از چراغهای مطالعه، چراغهای سقفی یا نور مخفی باشید تا ضمن فراهم آوردن میزان نور کافی و اشتیاق بخشیدن به کار، برای محیط کاریتان آرامش و زیبایی به همراه داشته باشند.
روشنایی اتاق خواب و فضای آرایشی درون آن
میز آرایش یا فضای آرایشی قادر است بهعنوان جزئی از دکوراسیون و دیزاین مکان، زیبایی دو چندان را در اتاق شما به معرض نمایش بگذارد که البته استفاده از آن حتما به نور کافی محیط وابسته است. میزهای آرایشی طرح جدید به همراه آینههای چراغ دار ساخته و پرداخته میشوند که این امر برای تامین نور اتاق جهت انجام امور آرایشی و بهداشتی تا حد زیادی کافی است.
در بعضی از شیوههای طراحی و چیدمان اتاق، از چراغهای دیواری در اطراف میز آرایش و فضای آرایشی نیز استفاده میشود که این تدبیر میتواند سبب انعکاس یک نور ملایم در فضا و باعث ایجاد روشنایی اتاق خواب به میزان لازم شود.
نورپردازی کنار تخت
یکی دیگر از شیوههای ساده و ارزان تامین نور در اتاق خواب، استفاده از آباژورهای کوچک یا چراغهای رومیزی در کنار تختخواب است. حالت بهینهای که باعث میشود تا علاوه بر ایجاد حس تقارن، نور کافی برای اتاق فراهم شود، استفاده همزمان از دو آباژور در ابعاد و لوکس (لومن) یکسان است.
گرچه امروزه به سبب استفاده از چراغهای دیواری و آویز در بالای تخت، میتوان نور کافی را برای محیط اتاق در تاریکی شب فراهم کرد و چون محدودیت فضا به ما امکان استفاده از میزها را نخواهند داد، میتوان از این مورد بهراحتی صرف نظر کرد.
کلام آخر | روشنایی اتاق خواب
قاعدتا میبایست نور خورشید (طبیعی) را که از پنجره به داخل اتاق میتابد بهترین گزینه جهت روشنایی محیط در نظر گرفت. نخست میزان کنونی نور طبیعی و پایه اتاق خود را مد نظر قرار دهید و آنگاه در صورت نیاز با اضافه کردن منابع نوری مختلف، سطح نور مورد نیاز خود را ایجاد کنید.
اگر میخواهید روشنایی و نورپردازی اتاق خواب خود را تکمیل کنید پیشنهاد میکنیم تا از نوارها یا لاینهای نوری مخفی و همچنین از لامپهای کوچک در نواحی تاریک یا مهم همچون اطراف تخت، میزهای تحریر، فضای بازی و غیره استفاده کنید.
استفاده از لامپ مهتابی برای تامین روشنایی اتاق خواب فراموش نشود چرا که با ادغام این تجهیزات با نور طبیعی، جلوه خاصی به فضا بخشیده خواهد شد و نور کافی تامین میگردد. اگر با خواندن این مطلب، هنوز هم به شیوه نورپردازی مورد علاقهتان دست نیافتهاید همین الان در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید. در کنار اتاق خواب میتوانید با بهترین روشنایی برای پذیرایی خانه نیز آشنا شوید. فروشگاه آنلاین آویز با ارائه محصولات متنوع و کالای مطابق با سلیقه شما از هماکنون در دسترس و بازدید قرار دارد. شما میتوانید با خرید از آویز به دکوراسیون خانه خود جلوهای متفاوت و ویژه ببخشید.